Określenie ptaki łowne, w odróżnieniu od ptaków łowczych, dotyczy wszystkich gatunków ptaków, na które można polować w naszym kraju. Ptaki łowcze natomiast, to te, za pomocą których polujemy na zwierzynę. Czyli wszystkie odpowiednio ułożone do polowań drapieżniki jak sokoły, jastrzębie czy orły. Kiedyś w odległych czasach ptaki łowne dzielono na te należące do zwierzyny grubej, jak głuszce i dropie. Drugą grupą należącą do zwierzyny drobnej były kuropatwy, jarząbki, bażanty, cietrzewie czy słonki.
W chwili obecnej możemy polować tylko na przedstawicieli tej drugiej grupy. Zarówno głuszec jak i drop jest w Polsce objęty ochroną gatunkową. Natomiast te gatunki, na które możemy w dzisiejszych czasach polować zaliczają się wszystkie do zwierzyny drobnej. Patrząc z perspektywy czasu u wielu gatunków ptaki łowne zmienił się również okres polowań. Na przykład słynne polowania wiosenne na ciągach słonek, które zawsze były takim otwarciem nowego sezonu łowieckiego. Wieczorna zasiadka na skraju śródleśnej łąki, nad którą słychać było chrapanie ciągnącej słonki o zmierzchu, była zawsze dla myśliwego czymś niesamowitym.
Niestety od 2004 roku po wejściu Polski do Unii Europejskiej zgodnie z dyrektywą ptasią jest inaczej. Słonka nadal pozostała na liście ptaków łownych, lecz niestety z okresem ochronnym od przylotów wiosennych do końca sierpnia. Pozostały nam jedynie jesienne polowania z psami legawymi na ten piękny gatunek. To nie jest już to samo polowanie, co to na wiosennych ciągach. Innym zapomnianym już wiosennym polowaniem jest polowanie na cietrzewia, który do 1 kwietnia 1995 roku był ptakiem łownym.
Polowania na cietrzewie w warunkach naszego kraju odbywały się w kwietniu i początkiem maja. Polowanie na te ptaki łowne polegało na rozpoczęciu czatów około 4 rano, w specjalnie zbudowanej do tego celu budce z gałęzi i traw. O brzasku koguty cietrzewi przylatywały w okolice budki na stałe miejsca tokowisk i zaczynały swój rytuał godowy. Pierwszy kogut, tak zwany tokowik zaczynał zwoływać inne koguty głośnym czuszykaniem po czym jak zaczynało się bardziej rozwidniać, zaczynało się głośne bulgotanie. Ten drugi głos cietrzewia jest na tyle ciekawy, że bardziej słychać go z jednego kilometra niż ze stu metrów. Kiedy przychodziła pora na kilkanaście minut przed wschodem słońca wszystkie koguty znajdujące się na tokowisku nagle milkły. Nastawał czas tak zwanego szabasu. Koguty zamierały w ruchu i stawały się jakby ospałe, niektóre z nich kładły się w suchej trawie.
Taki spektakl trwał do momentu wschodu słońca. Kiedy słońce wstawało zza horyzontu, tokowik przeważnie pierwszy podnosił się i głośnym czuszyknięciem budził resztę kompanów. Od tego czasu można było obserwować czasem nawet do południa walki kogutów, przeganianie się z miejsca na miejsce raz pojedyncze czuszyknięcia a raz długie, przeciągłe bulgotanie. Myśliwy czekał na wybór, któregoś ze starszych kogutów i oddawał strzał. Czasem po pierwszej ucieczce i odczekaniu kilkunastu czy kilkudziesięciu minut koguty wracały i mógł pozyskać jeszcze jednego. Innym wiosennym polowaniem na ptaki łowne było polowanie na kaczory kaczki krzyżówki. Polowało się z tak zwaną „krykuchą” (oswojona dzika kaczka na uwięzi) oraz wabikiem. Pływająca „krykucha” wabiła kaczory, które dodatkowo były wabione kwakaniem na wabiku. Myśliwy schowany w budce nieopodal brzegu rzeki czy jeziora strzelał do lądujących kaczorów. Teraz zostały nam między innymi jesienne polowania na kaczki, gęsi, bażanty i kuropatwy.
Biorąc pod uwagę pełną listę gatunków łownych, jeśli chodzi o ptaki to teraz mamy: - gęsi: gęgawę, zbożową i białoczelną; - kaczki: krzyżówka, cyraneczka, głowienka i czernica; - kuraki polne: bażant, kuropatwa; - kuraki leśne: jarząbek; - słonka; - gołąb grzywacz; - łyska; Jak widać ptaki te należą do różnych rodzin, z których najwięcej przedstawicieli ma rodzina kaczkowatych. Drugą grupą pod względem liczebności gatunków, są ptaki łowne należące do rzędu grzebiących, czyli kuraków. Mamy jeden gatunek z rodziny gołębiowatych, czyli gołębia grzywacza.
Jeden gatunek z rodziny chruścieli, czyli łyskę oraz jeden gatunek z rodziny bekasowatych, czyli słonkę. Ptaki łowne możemy jeszcze podzielić na te osiadłe, które cały rok u nas występują i wędrowne, czyli te, które występują w naszym kraju sezonowo. Z pierwszej grupy, czyli z rodziny kaczkowatych możemy wyodrębnić jeszcze dwie podrodziny. Kaczki i gęsi. Pierwsza podrodzina jest bardziej liczna wśród ptaków łownych druga posiada o jeden gatunek mniej. Wśród kaczek łownych w Polsce, możemy rozróżnić jeszcze dwa plemiona: kaczki właściwe i grążyce, czyli tak zwane kaczki nurkujące. Do tej pierwszej grupy należą, kaczka krzyżówka i cyraneczka, natomiast do grążyc należą pozostałe dwa gatunki, czyli czernica i głowienka. Do podrodziny gęsi należą, gęś gęgawa, gęś białoczelna i gęś zbożowa. Dwa ostatnie gatunki gęsi, czyli gęś zbożowa i gęś białoczelna, są gatunkami wędrownymi.
W naszym kraju tylko zimują, natomiast lęgi odbywają w tundrze, w północnych rejonach Eurazji. Gęś gęgawa jest częściowo wędrowna. Oznacza to, że populacje z północnych rejonów Europu zimują w środkowej i południowej Europie, natomiast populacje gniazdujące w środkowej i południowej Europie są częściowo osiadłe. Również takie ptaki łowne jak kaczki, czernice, głowienka i cyraneczka są gatunkami wędrownymi natomiast kaczka krzyżówka jest gatunkiem częściowo osiadłym. Wśród kuraków znajdujących się na liście ptaków łownych w Polsce, wszystkie gatunki są osiadłe. Gatunkiem wędrownym jest również jedyny przedstawiciel gołębiowatych, czyli gołąb grzywacz, który na zimę odlatuje w cieplejsze rejony Europy. Słonka, to też gatunek wędrowny. Do Polski przylatuje już w marcu, a jak kiedy jest zimny marzec czasem dopiero początkiem kwietnia.
Podobno zgodnie ze starym myśliwskim porzekadłem, słonki pojawiają się w tym samym czasie co pliszki siwe. Kiedyś w czasie, kiedy odbywały się wiosenne polowania na słonki, myśliwi patrzyli tylko kiedy pojawiały się pliszki, ruszali na polowania na wiosennych ciągach. Najmniej znanym gatunkiem wśród ptaków łownych jest zapewne jedyny łowny kurak leśny, czyli jarząbek. Pierwszym argumentem może być najmniejszy areał występowania wśród wszystkich gatunków ptaków łownych. Patrząc na resztę gatunków, może oprócz gęsi? To inne gatunki są popularne w całej praktycznie Polsce.
Jarząbek natomiast występuje tylko w Karpatach i wschodniej części kraju i to nie wszędzie. Nie wszyscy myśliwi wiedzą jak na tego ptaka polować, a część nawet nie zna głosu tego ptaka, żeby móc go zlokalizować. Patrząc z perspektywy polowania to najbardziej popularne w Polsce są polowania na kaczki i bażanty. Na kolejnym miejscu trzeba wymienić gęsi. Trochę mniej popularne jest polowanie na łyski, które ewentualnie się strzela przy okazji polowań na kaczki. Na kolejnym miejscu postawić trzeba polowanie na gołębie grzywacze, których popularność z roku na rok zaczyna rosnąć. Dziej się tak dzięki dostępności różnego rodzaju gadżetów potrzebnych do wykonywania tego rodzaju polowania. W następnej kolejności będzie słonka, której znaczenie po zabronieniu wiosennych polowań na nią znacznie spadło. I najmniej znane jest zapewne polowanie na jarząbka.
Jak wiemy, strzelać do ptaków możemy tylko z broni o lufach gładkich, ze śrutu o kalibrze do 4,5 mm. Najdrobniejszego śrutu używamy do polowań na słonki, kuropatwy i jarząbki. Najskuteczniejszy jest śrut nr 6-7. Na gołębie grzywacze możemy również używać takiej gradacji lub jak strzelamy z dalszej odległości może być śrut nr 5. Do kaczek, bez względu na gatunek zazwyczaj używamy śrutu nr 4. Ten sam śrut używamy do polowań na bażanty. Natomiast najgrubszy śrut będzie nam potrzebny podczas polowań na gęsi. Tam w zależności od sposobu polowania i odległości najczęściej używa się śrutu od 2 do 0. Czyli od 3,5 mm do 4 mm. Do większości gatunków ptaków łownych możemy strzelać tylko w locie. Wyjątek stanowią gęsi, łyski i jarząbki, do których możemy strzelać, jeśli nawet nie są w locie.
Jeśli chodzi o broń, to istnieje teraz bardzo duży wybór broni śrutowej. Na przykład do polowań na gęsi, gdzie bardzo często strzelamy na maksymalne dozwolone odległości, bardzo dobre są boki, dubeltówki czy półautomaty o długich lufach, zwane „gęsiarkami”. Kiedyś, gdy nie było broni zmiennych czokach, myśliwy miał do dyspozycji często kilka jednostek broni śrutowej z różnymi wielkościami stałych czoków. Często więc z innej jednostki broni strzelał do słonek, z innej do bażantów a z innej do gęsi? Teraz przeważnie kupując jakiegoś bocka dostaje w komplecie lub może sobie dokupić komplet czoków i zmienia je w zależności od potrzeby. Podczas polowań na ptaki łowne szalenie ważny jest kamuflaż. Ptaki łowne w większości posiadają świetny wzrok, który jest najbardziej rozwiniętym zmysłem u nich. Więc podczas polowań na ptaki musimy pamiętać o odpowiednim stroju maskującym z kamuflażem. Dotyczy to zarówno polowań na kaczki, gęsi czy gołębie grzywacze.
Trochę mniej ubranie myśliwskie jest ważne, jeśli chodzi o polowania na kuraki, ponieważ sam sposób polowania jest taki, że więcej zależy od dobrego psa niż od stroju, czy jego koloru. To samo tyczy się polowań z psami na słonki. Kiedyś podczas wieczornej zasiadki czy polowania na wab podczas ciągów, kamuflaż był bardzo ważny. Teraz jesienne polowania z psami przypominają bardziej polowanie na kuropatwy czy bażanty. Jedynym wyjątkiem wśród kuraków jest polowanie na wab na jarząbka. Tam akurat jest bardzo ważny kamuflaż.
Musisz się zalogować
Zaloguj sięZarejestruj się, aby zapisywać ulubione produkty.
Zaloguj sięPlease sign in first.
Zaloguj się
