Kuropatwa zwana inaczej kuropatwą szarą, zamieszkuje tereny Europy, oprócz północnej Skandynawii, północno-zachodniej Rosji oraz górskich rejonów Półwyspu Bałkańskiego, Alp, oraz Półwyspu Iberyjskiego, gdzie występuje wyspowo. Jest ptakiem preferującym przede wszystkim tereny nizinne i pagórkowate, w górach żyje do wysokości 650 m n.p.m. Liczebność kuropatw na naszym kontynencie znacząco spada. Ma to wpływ na polowanie na kuropatwy.
W Polsce jeszcze w latach 70-tych XX wieku populację kuropatw szacowano na około 7 milionów osobników. W kolejnych latach nastąpiło gwałtowne załamanie populacyjne do zaledwie 0,5 miliona sztuk w 1980 roku. Kolejne lata przyniosły próby odbudowy populacji. W latach 90 tych nastąpił prawie trzykrotny spadek liczebności, który zakończył się pewnego rodzaju stabilizacją na przełomie XX i XIX wieku. W naszym kraju gatunek ten występuje praktycznie wszędzie, poza górami powyżej 650-700 m n.p.m. Przyczynami spadku liczebności kuropatw Polsce upatruje się w znaczącej zmianie sposobu prowadzenia upraw. Tak więc polowanie na kuropatwy nie ma wpływu na ich populację.
Kuropatwy zasiedlają tereny otwarte. Unikają obszarów leśnych, bagien, mokradeł, ale również terenów pustynnych i półpustynnych. Preferują natomiast obszary trawiaste, stepy oraz obszary porośnięte niezbyt wysoką roślinnością. Tereny przeplatają gęste zakrzaczenia typu remizy śródpolne złożone z tarnin, czarnego bzu czy innych roślin krzewiastych. To ważna informacja gdy wybieramy się na polowanie na kuropatwy. Unikają również brzegów rzek oraz szuwarów. Skład pokarmowy kuropatw jest bardzo zróżnicowany, lecz przede wszystkim dominują w nim pokarmy pochodzenia roślinnego. Najważniejszymi składnikami diety tego ptaka są zielone liście traw, zboża i koniczyny oraz nasiona zbóż i roślin zielnych. Pokarm pochodzenia zwierzęcego w tym przede wszystkim owady, stanowi tylko 5-10% objętości pokarmu zjadanego przez dorosłe kuropatwy.
Pisklęta natomiast w pierwszych dwóch tygodnia życia, żywią się w połowie owadami a drugiej połowie pokarmem roślinnym. Pisklęta najczęściej żywią się larwami błonkówek i motyli. Wygląd zewnętrzny cechuje się słabo rozwiniętym dymorfizmem płciowym u tego gatunku. W całej szerokości swojego areału występowania niewielkie są różnice w wielkości poszczególnych osobników. Samce są nieco większe od samic, ale różnica praktycznie na oko nie jest zauważalna. Pamietajmy o tym przy idąc na polowanie na kuropatwy. Masa ciała dorosłych kuropatw wynosi około 0,4 kg. Kuropatwę można określić ptakiem średniej wielkości o bardzo charakterystycznym wyglądzie.
Jeśli chodzi o ubarwienie to u samców jest popielatoszare z poprzecznym rdzawym rysunkiem na grzbiecie. Pierś i szyja modro popielate z delikatnym poprzecznym wzorem. Na dolnej części piersi i na brzuchu znajduje się ciemnobrązowa plama w kształcie podkowy odwróconej końcami ku dołowi. U samców wierzch głowy jest ciemnoszary a podgardle, policzki i czoło rudawo-brunatne. Samice kuropatw natomiast maja brunatno-szary grzbiet, z wyraźnym płowo-rdzawym poprzecznym rysunkiem. Plama na spodniej części ciała słabo zaznaczona. Wybierając się na polowanie na kuropatwy pamiętajmy, że wierzch głowy u samic jest w odcieniu białawym a policzki rudawe. Pierzenie u kuropatw ma miejsce dwa razy w roku.
Po okresie lęgowym, w czasie wysiadywania jaj, najczęściej od połowy czerwca do początku lipca zaczyna się całkowita zmiana upierzenia. Kończy się ona na początku października. Kuropatwy prowadzą stadny tryb życia. Przeważnie przebywają w grupach przez około 7-8 miesięcy w ciągu roku. Mniej więcej od lipca do stycznia lub lutego. Poza tym okresem, żyją w parach. Poszczególne grupy przebywają na obszarze określonych rewirów, które często się na siebie nakładają. Najczęściej liczebność takich grup liczy między 5 a 15 osobników. Pary kuropatw w okresie rozrodczym zajmują określone terytoria. Kuropatwy są ptakami o aktywności dziennej, co ważne gdy wybieramy sie na polowanie na kuropatwy. Najintensywniejsza pora ich aktywności przypada na świt i późne popołudnie. Nocują w otwartym polu przeważnie poza miejscami ich żerowania. Preferują nocowanie między innymi na ornych polach, gdzie skiby dają im schronienie przed wiatrem, ale również przed drapieżnikami.
Na polach, zwłaszcza kiedy trawa jest sucha lub na polach ornych, ich naturalny kamuflaż wspaniale spełnia swoją rolę. Zimą, w czasie silnych mrozów stadka nocują w zwartych grupach a wszystkie ptaki mają bezpośredni kontakt z sobą. Kuropatwy w parach nocujące w takich warunkach, najczęściej stykają się bokami lub zwrócone są w przeciwnych kierunkach. Kuropatwy w razie niebezpieczeństwa często przywarowują do ziemi i nieruchomieją. Kiedy niebezpieczeństwo mija delikatnie podnoszą się i obserwują przez chwile okolicę, po czym na przykład dalej żerują. Pamietajmy o tym idąc na polowanie na kuropatwy. Biegają również bardzo szybko i sprawnie. Ponieważ nogi kuropatw zwane są „ciekami” mówimy w języku łowieckim, że „wyciekają”.
Kuropatwy głośnym „furknięciem” podrywają się do lotu. Sam lot ma charakter lotu ślizgowego jak u większości kuraków. Charakteryzuje się szybkim starem i nabraniem pewnej wysokości po czym na nieruchomych skrzydłach ptak zniża sukcesywnie swój lot aż ląduje na ziemi. Lot ten szczególnie przypomina lot innego kuraka, którym jest jarząbek. Lot przeważnie odbywa się na niskich wysokościach między 3-1,5 metra nad ziemią a czasem jeszcze niżej.
Kuropatwa jest gatunkiem monogamicznym. Łączą się często w te same pary, jeśli oczywiście obydwoje partnerzy przeżyją do kolejnego okresu rozrodczego. Pary najczęściej tworzą się już w lutym. Okres godowy przypada na przełom maja i czerwca. Samica zakłada gniazdo od początku do końca maja, wygrzebując w ziemi niewielkie zagłębienie, które następnie jest wyścielone niewielką ilością suchej trawy i liści. Składa następnie w tym gnieździe między 10 – 20 ja. Kiedy złoży ostatnie jajo zaczyna następnie wysiadywanie, które najczęściej trwa od 23 do 25 dni. Pisklęta wylęgają się w krótkich odstępach czasu. Po wysuszeniu puchu opuszczają z rodzicami gniazdo. Samiec podczas wysiadywania przez samicę jaj rzadko jej w tym pomaga. Kuropatwy mają jeden lęg w roku. Kiedy go stracą wtedy dopiero powtarzają po raz drugi. Pisklęta rozwijają się bardzo szybko i po około 15 dniach potrafią już latać. Masę ciała dorosłych ptaków pisklęta osiągają po upływie około 3 miesięcy od wyklucia.
W Polsce polowanie na kuropatwy w czasach przed II Wojna Światową były powszechne i zaliczały się do najbardziej popularnych polowań, jeśli chodzi o zwierzynę drobną. Jeszcze w latach 70 tych XX wieku polowania na kuropatwy były bardzo popularne. W dzisiejszych czasach populacja jest tak przerzedzona, że tego rodzaju polowania odbywają się zaledwie w kilku miejscach w Polsce. Przede wszystkim w województwie świętokrzyskim i wielkopolskim można w dzisiejszych czasach jeszcze przerowadzić polowanie na kuropatwy. Jedyną metodą polowań jaka jest możliwa, jest polowanie na deptaka z psem. Okres polowań przypada na przełom września i października. Jeśli chodzi o porę dnia, to polowania takie zaczyna się w zasadzie około godziny 9.00-10.00, po wyschnięciu rosy na trawach i innych roślinach.
Jeśli chodzi o miejsce to wybieramy pola uprawne typu ziemniaczyska, podrośnięte zielonki, nieskoszone łąki lub pola uprawy buraków. Stado ruszane po raz pierwszy najczęściej rwie się niezbyt daleko od myśliwego. Polowanie na kuropatwy to nie strzelanie w całe stado. Należy wybierać zawsze sztukę skrajną. Strzelanie w stado najczęściej kończy się pudłami lub przypadkowymi trafieniami. Powodują one częściej zranienie niż prawidłowe, skuteczne trafienie konkretnego osobnika. Oczywiście strzelamy śrutem.
Polowanie na kuropatwy, na deptaka z psem jest znacznie łatwiejsze na początku sezonu niż w okresie późniejszym. Jesienią, jak z pól znikną wszelkie okopowe, kuropatwy staja się, jak to nazywają myśliwi „harde”. Zrywają się daleko przed myśliwym czy psem i odlatują na odległość nie pozwalającą często ustalić, gdzie zapadły. W późniejszym okresie sezonu polowań na kuropatwy powodzenie można mieć jedynie w wyjątkowo ciepłe, słoneczne i suche dni. Często dopiero po trzecim i czwartym ruszeniu stadka można w kolejnym dojść z psem na odległość strzału. Polowania zbiorowe na kuropatwy, choć teoretycznie mogły by się odbywać w drugiej połowie sezonu na nie, lecz nie są one tak skuteczne i nie maja tradycji w Polsce.
Musisz się zalogować
Zaloguj sięZarejestruj się, aby zapisywać ulubione produkty.
Zaloguj sięPlease sign in first.
Zaloguj się
